wi hebben al weer Fewerwaar un en neei Platt-Klöön-Avend steiht vör uns. In d´verleden Harvst harren wi al maal de Verloop un dat End van de Groot Oorlog tosamenstellt, dat Thema was to groot för een Avend, so sünd wi neet darmit klaar worden. Nu willen wi dat noch maal weer upgriepen. In Oostfreesland nömen wi dat „Kluttentied“ (dat bedüdd, dat daar nix so leep, as dat lopen mutt). Wiehnachten 1944 was för elk un een oftosehn, dat de Krieg woll as verloren gellen muss. Man Hitler un de Nazis gaffen noch stillweg dat Dörhollen herut, daar was noch stillweg van „Endsieg“ in d´Proot un van een „Wunderwaffe“, man nu begrepen de mesten, dat man daarup neet mehr troen kunn. Blot seggen dürß dat nüms. Um de Karsttied 1944 kwammen al de eerst Flüchtlings ut Oosten na uns hen, de vör de brutaal Russen utknepen un lever hier up dat End wachten wullen.
Oostfreesland harr bit hento disse Tied noch neet so vööl ofkregen, daar wassen woll al ´n paar Bomben fallen (in Leer, Nörden, Esens usw.), Emden was al heel un dall kött hauen worden (06.09.1944), man anners gung dat hier noch. Man in d´ Aprilmaant kunnen wi dat Grummeln un Scheten van Dag to Dag in de Feernt mehr hören – ik kann mi noch good daarup besinnen. Wi leevten dotieds in Ollersum, dat liggt an d´ Eems un up de direkte Weg na Emden hen, wi besloten, uns Levend in Siemswold wiedertoföhren. Dat liggt ´n bietje van d´ Padd of – un daar harren wi Verwandten, un, wat ok noch van Belang is, de harrn all Plaatsen un somit Bott för uns. Wi hebben Sack un Pack tosamensöcht un bünt in disse Nahberdörp lopen, wi wullen so dat End ofwachten.
As de Oorlog daan was, sünd wi weer torügglopen un hebben bekeken, wat noch alls stücken gahn weer, Granateninslagen, Brüggen sprengt, enig Pannen van ´t Dack of, man för un s Kinner was dat mooiste, de Reew uptosöken, de de düütse Suldaten in d´ Sloot smeten harren. Un dann wassen daar „Panzerspähwagens“ mit frünnelk kanaadske un polske Suldaten, mennig welken so swart, as wi hör noch nooit sehn harren. De wassen scharp up „Parteiabzeichen“, up Hitlerbiller un wi kregen daarför Wittstuut, so witt as ik dat noch nooit sehn harr, ßuckerlaa, Kaugummis usw.. De Suldaten harren ´n heel Husenrieg beslagnahmt. Dat gaff to Tied „Notgeld“,daar kunnen wi uns Ies för kopen, een Kuigel 5 Groskens. Dürß neet lang, do gaff dat neei Geld (Währungsreförm) un do gaff dat tomaal alle weer to kopen. Hamsterers kwammen van Westfalen her, mien Moder hett tusket, se harr ´n good Utstüür un kunn daar wat anners för kriegen. So hulp man sük dör de Tied.
So na un na wurr dat dann all weer beter. Well Verwandtschupp in Amerika harr, de kreeg ok Carepaketen un ut de Zeltplanen, de wi ut de Sloten fisken deen, wurren Büxens naiht.
Dat mutt seggt worden, dat ´t ok Mallören geven hett mit Granaten un anner scharp Munition. Daar gifft ´t wiss noch vööl to vertellen.
Hento Freedag,
Jo Adolf Sanders
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen